Vay Canına

Deyim hikayeleri deyip geçmeyin!
Bunlar unutulmaya yüz tutmuş deyimler.
Kitaba sadece kullanımdan düşmüş ya da düşmeye yakın deyimlerin hikayeleri ya da kökenleri alındı, çok bilinenler geçildi.
Bir boşluğu doldurmayacak kitap yazmaya değmezdi.
İyi okumalar.

Önsözden:

“Öncelikle Merhaba!
Kitaba başlamadan söylemem gereken birkaç söz var. İzninizle!
Eskiden beri hayalim, konularına göre ayrılmış açıklamalı bir deyimler sözlüğü üzerinde çalışmaktı. Ama bu konuda çok geniş bir çalışma gerekiyordu ve bu alanda şimdilik iyi olan bazı kaynaklar vardı. Benim de her zaman yararlandığım bu eserler gerçekten alkışa değer çalışmalardı. Ama şurası vardı ki az bilinen deyimler her zaman çok bilinenlerin arasında kaynıyordu. Vay Canına ile az bilinenleri öne çıkarayım istedim. Bu bir.
İkincisi: deyimlerin hepsini almak gibi bir hedefim olmadı. Çünkü böyle kaynaklar zaten vardı. Bu nedenle Vay Canına’nın, yazılı kaynaklarda anılan tüm deyimleri içermek gibi bir iddiası yok. Belki de bu çalışmanın farklı yanı tam da burası!
“Hangi deyimleri alayım?” meselesinde dört şey gözettim:
Aldığım deyimin ya güzel bir hikâyesi vardı, bunu paylaşmak istedim. Ya deyimin içinde bugün günlük kullanımdan düşmüş bir kelime vardı, bunu açıklamayı hedefledim. Ya deyimi okuyan yeni kuşak okurun anlamı çıkaramayacağını düşündüm, açıklamaya giriştim. Ama mutlaka edepli olanları aldım. Bunları yaparken çok beğendiğim ama bu özelliklere uymayan birçok deyimi dışarıda tutmak zorunda kaldım. Ama her deyimi alsaydım Vay Canına’nın farklı bir yanı olmayacaktı.
Kullanım kolaylığı sağlamak için deyimleri konularına göre sınıfladım.
Şu meseleye değinmeden geçemeyeceğim: Deyimlerin çıkış noktalarını tahmin etmek güç değil ama tam gerçek hikâyelerini bilmek epeyi zor bir iş. Aktarılanlara inanmak durumundayız. Bunlar bazen iyi uydurulmuş hikâyeler bile olabilmektedir. Belki birçoğu böyledir. Bu noktada “asla değil fasla” bakmalıyız.
Bir deyimin farklı şekillerini başlıkta parantez içinde verdim. Bir başlıkta farklı deyimleri anlamları yakın olduğu için birlikte verme gerektiğinde ise aralarına taksim işareti (/) koymayı tercih ettim.
Bu açıklamalardan sonra sizi deyimlerle baş başa bırakabilirim. Haydi iyi okumalar!”